Nhựa thông violin đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo ra âm thanh từ nhạc cụ dây. Nhiều người học violin tại Nhạc Viện Melody thường băn khoăn về cách sử dụng và bảo quản nhựa thông đúng cách. Bài viết này sẽ giải đáp mọi thắc mắc về chất phụ gia quan trọng này.
Nhựa Thông (Rosin) Violin Là Gì?
Nhựa thông violin là chất rắn được làm từ nhựa cây thông tự nhiên. Khi gia nhiệt nhựa cây tươi ở dạng lỏng, nó sẽ đông cứng thành khối nhựa thông có màu từ vàng trong suốt đến nâu sẫm. Chất này có kết cấu giòn và mùi đặc trưng của cây thông.
Nhựa thông được sản xuất thành hai dạng chính: dạng bánh tròn được bọc trong vải bảo vệ và dạng hộp gỗ hoặc nhựa hình chữ nhật. Cả hai loại đều có hiệu quả tương tự trong việc tạo ma sát cho lông vĩ.
Nhựa thông được làm từ gì?
Thành phần chính của nhựa thông là nhựa cây thông tự nhiên. Tuy nhiên, để tăng hiệu quả và đặc tính âm thanh, các nhà sản xuất thường thêm các nguyên tố như vàng, bạc, đồng hoặc sáp vào hỗn hợp. Mỗi chất phụ gia sẽ tạo ra âm sắc và độ dính khác nhau.
Nhựa thông còn được gọi là “colophony” hoặc “kolophonium” trong một số khu vực. Thuật ngữ này chỉ phần nhựa cây nguyên chất, không bao gồm các chất phụ gia khác.
Tại Sao Cần Sử Dụng Nhựa Thông Cho Cung Đàn Violin?
Lông vĩ ở trạng thái tự nhiên quá trơn để tạo ra ma sát cần thiết với dây đàn. Khi vuốt cung không có nhựa thông trên dây, bạn sẽ không nghe thấy âm thanh nào hoặc chỉ có tiếng xào xạc nhỏ.
Nhựa thông tạo lớp bột dính trên lông vĩ, giúp “bám” vào dây đàn và tạo ma sát khi vĩ trượt qua. Ma sát này khiến dây đàn rung động và phát ra âm thanh. Không có nhựa thông, việc chơi violin trở nên bất khả thi.
Hướng Dẫn Cách Sử Dụng Nhựa Thông Violin Đúng Chuẩn Tại Nhạc Viện Melody
Chuẩn bị cung đàn và nhựa thông
Trước khi bôi nhựa thông, việc chọn vĩ violin phù hợp và thắt chặt cung đàn đến mức tối ưu là rất quan trọng. Xoay con vít ở cuối ếch theo chiều kim đồng hồ để tăng độ căng. Cung được thắt đúng cách khi gỗ không chạm vào lông ngựa và vẫn duy trì vòng cung tự nhiên hình chữ U.
Nếu sử dụng nhựa thông mới, cần chuẩn bị bề mặt bằng cách cạo lớp nhẵn bằng vật sắc nhọn. Điều này giúp lộ ra lớp nhựa thông mới có khả năng dính tốt hơn.
Kỹ thuật bôi nhựa thông lên lông vĩ
Cầm nhựa thông bằng tay trái và vĩ bằng tay phải. Chạy nhựa thông từ ếch đến đầu cung và ngược lại với chuyển động đều đặn. Thực hiện khoảng 3-5 lần vuốt cho cung đã quen với nhựa thông, hoặc nhiều hơn với cung mới chưa bao giờ được bôi.
Ma sát trong quá trình bôi sẽ làm nóng nhựa thông và tạo lớp bột dính trên lông vĩ. Đảm bảo phủ đều toàn bộ chiều dài của lông để có âm thanh đồng đều.
Nên Sử Dụng Bao Nhiêu Nhựa Thông Cho Cung Violin Là Đủ?
Dấu hiệu nhận biết dùng đủ nhựa thông
Khi có đủ nhựa thông, cung sẽ tạo ra âm thanh rõ ràng và đều đặn trên tất cả các dây. Bạn không cần phải ấn quá mạnh vĩ vào dây để có âm thanh tốt. Lông vĩ bám dây một cách tự nhiên và tạo ma sát phù hợp.
Nhìn về mặt thị giác, lông vĩ sẽ có lớp bột mỏng màu trắng hoặc vàng nhạt phân bố đều. Không nên thấy các đám bột dày đặc hay không đều.
Hậu quả của việc dùng quá ít nhựa thông
Thiếu nhựa thông khiến cung trượt trên dây mà không tạo ra âm thanh hoặc âm thanh rất yếu. Bạn phải ấn mạnh vĩ vào dây để có âm, gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến kỹ thuật chơi.
Âm thanh có thể bị gián đoạn hoặc nhỏ dần bất ngờ ngay cả khi áp lực ổn định. Điều này đặc biệt rõ ràng ở những vùng trên cung không được bôi đủ nhựa thông.
Hậu quả của việc dùng quá nhiều nhựa thông
Dư thừa nhựa thông tạo ra “đám mây” bụi khi chơi, phủ lên dây đàn và thân violin. Bụi này có thể làm hỏng lớp sơn nếu không được vệ sinh thường xuyên.
Âm thanh trở nên khàn khàn, chói tai và thiếu trong trẻo. Cung có cảm giác dính và khó kiểm soát, ảnh hưởng đến độ chính xác trong kỹ thuật.
Tần Suất Bôi Nhựa Thông Violin Hợp Lý
Người mới học nên bôi nhựa thông mỗi khi lấy đàn ra khỏi hộp để đảm bảo có đủ ma sát. Với người chơi kinh nghiệm, cứ 4-5 buổi luyện một lần là phù hợp.
Tần suất phụ thuộc vào cường độ luyện tập và điều kiện môi trường. Vùng khí hậu ẩm ướt có thể cần bôi thường xuyên hơn do nhựa thông dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm.
Các Loại Nhựa Thông Violin Phổ Biến và Cách Chọn Lựa
Nhựa thông sáng màu (Light Rosin)
Nhựa thông sáng có thành phần cứng hơn và ít dính. Phù hợp với violin và viola, tạo âm thanh sáng và rõ ràng. Loại này hoạt động tốt trong khí hậu nóng ẩm vì có điểm nóng chảy cao.
Nhạc công muốn âm thanh tinh tế và chi tiết thường ưa chuộng nhựa thông sáng. Đặc biệt phù hợp với biểu diễn solo cần âm sắc rõ nét.
Nhựa thông tối màu (Dark Rosin)
Nhựa thông tối mềm hơn và dính hơn, tạo ma sát mạnh giữa cung và dây. Thường được cello và double bass sử dụng để đối phó với dây dày và căng lực lớn.
Loại này phù hợp với người chơi áp lực cung nhẹ và muốn âm thanh ấm, đầy đặn. Tuy nhiên cần bảo quản cẩn thận trong môi trường nóng để tránh tan chảy.
Yếu tố ảnh hưởng đến việc chọn nhựa thông (khí hậu, loại dây)
Khí hậu ảnh hưởng lớn đến hiệu quả nhựa thông. Vùng nóng ẩm như Việt Nam nên chọn nhựa thông sáng có độ bền nhiệt cao. Vùng lạnh khô có thể sử dụng nhựa thông tối để bù đắp độ cứng tăng trong môi trường lạnh.
Loại dây đàn cũng quan trọng. Dây kim loại cần nhựa thông có ma sát tốt, trong khi dây tổng hợp hoạt động tốt với nhiều loại nhựa thông khác nhau.
Cách Bảo Quản Nhựa Thông Violin Hiệu Quả
Bảo quản nhựa thông ở nhiệt độ phòng, tránh nắng trực tiếp và nhiệt độ cực đoan. Hầu hết nhạc công để nhựa thông trong ngăn của hộp đàn để dễ tiếp cận.
Giữ nhựa thông trong hộp hoặc túi đựng để tránh vỡ vụn và bám bụi vào hộp đàn. Nhựa thông rất dễ vỡ khi va đập, nhưng những mảnh vỡ vẫn sử dụng được bình thường.
Vệ Sinh Bụi Nhựa Thông Trên Đàn Violin và Cây Vĩ
Sau mỗi lần chơi, dùng khăn mềm lau sạch bụi nhựa thông trên thân đàn và dây. Việc vệ sinh thường xuyên là một phần quan trọng trong việc bảo quản violin, giúp bảo vệ lớp sơn và kéo dài tuổi thọ dây đàn. Bên cạnh đó, việc biết cách thay dây violin đúng cách khi cần cũng góp phần duy trì chất lượng âm thanh.
Hàng tuần, vệ sinh nhẹ cây vĩ bằng khăn khô, chà theo chiều dọc để tránh làm rối lông. Tập trung vào vùng gần ếch nơi dầu và mồ hôi tay khiến nhựa thông tích tụ nhiều.
Khi Nào Cần Thay Nhựa Thông Violin Mới?
Người chơi chuyên nghiệp có thể thay nhựa thông hàng năm để đảm bảo chất lượng âm thanh tối ưu. Với học viên thông thường, một khối nhựa thông có thể sử dụng nhiều năm mà không ảnh hưởng đáng kể đến âm sắc.
Thay mới khi nhựa thông bị vỡ nát quá nhiều, mất khả năng tạo bột hoặc có dấu hiệu hư hỏng do bảo quản không đúng cách.
Tầm Quan Trọng Của Nhựa Thông Trong Việc Học Violin Tại Nhạc Viện Melody
Tại Nhạc Viện Melody, chúng tôi luôn hướng dẫn học viên sử dụng nhựa thông đúng cách ngay từ buổi học đầu tiên. Việc hiểu rõ vai trò và cách sử dụng nhựa thông giúp học viên phát triển kỹ thuật chơi đúng đắn và đạt được âm thanh tốt nhất từ nhạc cụ.
Nhạc Viện Melody, một trung tâm âm nhạc Melody uy tín, cam kết cung cấp kiến thức toàn diện về mọi khía cạnh của việc học violin, từ kỹ thuật cơ bản đến những chi tiết nhỏ như sử dụng nhựa thông. Điều này giúp học viên xây dựng nền tảng vững chắc và phát triển niềm đam mê âm nhạc bền vững.
